Rządowa Koncepcja Rozwoju Kraju 2050

Rząd we wtorek ma przyjąć uchwałę dotyczącą Koncepcji Rozwoju Kraju 2050. Ten przygotowywany przez kilka lat dokument przedstawia m.in. wizję tego, jak Polska ma wyglądać w 2050 r. I jak będzie rozwijać się w obliczu globalnych trendów, przed którymi nie da się uciec – zaznaczył serwis Businessinsider.com.pl.

W porządku obrad wtorkowego posiedzenia Rady Ministrów znajdziemy m.in. uchwałę dotyczącą Koncepcji Rozwoju Kraju 2050

Znajdziemy w nim nie tylko największe wyzwania stojące przed naszym krajem pod względem gospodarczym, ale też społecznym czy instytucjonalnym

To wszystko osadzone jest w tzw. megatrendach, które będą rządzić światem w najbliższych latach – napisano w informacji

Koncepcja Rozwoju Kraju 2050 to dokument, który powstawał od wielu miesięcy w resorcie funduszy i polityki regionalnej. Prace koncepcyjne tworzyły się jeszcze za rządów poprzedniej koalicji, a projekt ujrzał światło dzienne wiosną 2024 r.
 
"Dokument nie przewiduje przyszłości, a zarysowuje możliwe transformacje, które mogą wydarzyć się w długookresowej perspektywie i zmienić rzeczywistość naszego kraju. To nowy sposób planowania rozwoju w Polsce" — napisano w projekcie.

Rząd zapewnia, że "dzięki zawartej w KRK wiedzy resorty, jednostki samorządu terytorialnego i inni interesariusze będą mogli łatwiej identyfikować obszary, które mają większe znaczenie z punktu widzenia teraźniejszości i przyszłości".

"Będą lepiej rozumieć, jakie czynniki są ważne dla procesu decyzyjnego i podejmować strategiczne decyzje, które będą sprzyjały realizacji długofalowych planów. Takie podejście pozwala na skorzystanie z pojawiających się szans dzięki zmianie celów czy działań lub praktyk" — czytamy dalej.

Autorzy koncepcji nie mają wątpliwości, że nasz kraj będzie w dużej mierze funkcjonował w oparciu o trendy, które dotyczą całej światowej gospodarki i nie tylko. Wśród nich wyróżnili sześć najważniejszych.
 
Pierwszy to wyłanianie się nowej gospodarki i transformacja systemu gospodarczego. Tu najważniejszy będzie wzrost znaczenia wiedzy, zielonej energii i gospodarki cyrkularnej. Będziemy też obserwować coraz większy wpływ innowacji, zrównoważonego rozwoju i usług cyfrowych na kształtowanie lokalnych i globalnych rynków - stwierdzono.

Przyspieszenie technologiczne to drugi z megatrendów. Mowa tu przede wszystkim o rzeczach oczywistych, czyli szybkim rozwoju technologii cyfrowych, sztucznej inteligencji, automatyzacji oraz tzw. internetu rzeczy - zaznaczono.

To wszystko wpływa na codzienne życie, pracę i modelowanie przestrzeni. Technologia coraz mocniej wpływa dziś na styl życia, edukację, zdrowie i sposób funkcjonowania miast – wskazano dalej.

Globalne problemy społeczne, takie jak rosnące nierówności, demograficzne zmiany, kryzysy migracyjne i kulturowe będą się nasilać. To trzeci megatrend. Lokalnie oznaczać to będzie potrzebę integracji, spójności społecznej oraz nowego podejścia do polityki mieszkaniowej i usług publicznych - podkreślono.

Kolejny trend zakłada wzrost dynamiki zmian środowiskowych. Tu też zaskoczenia nie ma. Kryzys klimatyczny przyspiesza – ekstremalne zjawiska pogodowe, zanieczyszczenia i degradacja środowiska stają się normą. Zdaniem autorów KRK, potrzebne są działania adaptacyjne, ochrona bioróżnorodności oraz rozwój infrastruktury odporniejszej na zmiany klimatu – czytamy dalej.
 

Numer pięć to reorganizacja przestrzeni. Wszystko przez zacieranie granic między funkcjami – praca, życie i rozrywka będą funkcjonować w nowych modelach urbanistycznych. Pandemia pokazała potrzebę elastycznych przestrzeni publicznych i bardziej lokalnych usług.

Ostatni z megatrendów to transformacja globalnego porządku. A konkretniej: polaryzacja geopolityczna, nowe konflikty, kryzysy energetyczne i rosnące znaczenie miast w polityce międzynarodowej. To wszystko wpływać będzie na bezpieczeństwo, gospodarkę i współpracę międzynarodową. Rola samorządów w tym układzie stanie się bardziej strategiczna – wskazano.

Powyższe megatrendy będą skutkowały koniecznością dostosowania się przez polską gospodarkę. A wyzwań będzie sporo - zaznaczono.

Pierwsze to przebudowa modelu społecznego. Kluczowe jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz wzmacnianie mechanizmów integracji i spójności społecznej - czytamy.
 
Starzenie się społeczeństwa, migracje oraz rosnące nierówności będą wymagały nowych modeli usług publicznych, w tym zdrowotnych, edukacyjnych i mieszkaniowych. W centrum działań, zdaniem autorów KRK, powinny znaleźć się potrzeby osób starszych, dzieci, osób z niepełnosprawnościami i grup zagrożonych ubóstwem – wskazano dalej.

Istotne są też inicjatywy sprzyjające aktywności obywatelskiej i budowaniu lokalnych wspólnot. Transformacja ta powinna być oparta na zasadach równości i dostępności. Konieczne jest również wzmocnienie systemów wsparcia społecznego oraz inwestowanie w kompetencje i edukację, które umożliwią mieszkańcom pełniejsze uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym - zaznaczono.

W obliczu pogłębiającego się kryzysu klimatycznego konieczne będzie też przekształcenie modelu gospodarczego w kierunku neutralności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju.

Gospodarka przyszłości powinna integrować cele środowiskowe z innowacyjnością i wzrostem. Transformacja energetyczna – rozwój odnawialnych źródeł energii, poprawa efektywności energetycznej i lokalne systemy energetyczne – stanowi fundament tej zmiany. Wsparcie powinno być kierowane do sektora MŚP i przemysłu w procesie zielonej transformacji, a także do obywateli, aby umożliwić im uczestnictwo w zmianie (np. Prosumenci) – podkreślono dalej.

Gospodarka cyrkularna, odpowiedzialna konsumpcja i produkcja oraz zrównoważony transport to kolejne filary. Konieczna jest również zielona transformacja miast obejmująca planowanie przestrzenne, infrastrukturę odporną na zmiany klimatu i rozwój kompetencji "zielonych". Działania te muszą iść w parze z tworzeniem "zielonych" miejsc pracy i zabezpieczeniem społecznym dla pracowników w dotychczasowej branży energetycznej - napisano.

Trzecia kwestia to reforma instytucjonalna i dbałość o pozycję Polski na arenie międzynarodowej - wskazano.

Autorzy KRK przypominają, że współczesne państwo musi reagować na liczne kryzysy – od wojny w Ukrainie, przez zmiany klimatyczne, po napięcia gospodarcze i społeczne.

Budowanie odporności oznacza wzmacnianie instytucji, decentralizację oraz rozwój nowoczesnych usług publicznych. W kontekście międzynarodowym konieczne jest wzmacnianie obecności Polski i jej miast na arenie europejskiej i globalnej, aktywne uczestnictwo w sieciach współpracy oraz realizacja celów zrównoważonego rozwoju ONZ - napisano.

Ważną rolę odgrywa tu dyplomacja, współpraca transgraniczna oraz uczestnictwo w europejskich inicjatywach cyfrowych. Odpowiedzią na zagrożenia powinno być także rozwijanie lokalnych łańcuchów dostaw, suwerenności energetycznej i cyfrowej, a także zwiększanie kompetencji społecznych, demokratycznych i technologicznych. Budowa odporności państwa to także wzmacnianie edukacji obywatelskiej i angażowanie mieszkańców w procesy decyzyjne – czytamy w treści informacji.

Na koniec jeszcze reforma planowania przestrzennego. Jak napisano w KRK, zrównoważona przestrzeń to taka, która zapewnia dostępność usług, transportu, mieszkań i terenów zielonych w ramach krótkich dystansów – zgodnie z koncepcją miasta 15-minutowego.

Przestrzenie publiczne muszą być bezpieczne i dostosowane do potrzeb różnych grup społecznych. Kluczowe są również działania adaptacyjne do zmian klimatu – zwiększanie retencji wody, zazielenianie, ochrona bioróżnorodności - wskazano.

Miasta muszą rozwijać się w sposób kompaktowy, zrównoważony i odporny na kryzysy, ograniczając rozlewanie się zabudowy (suburbanizację) oraz zapewniając dostęp do infrastruktury technicznej i społecznej – zaznaczono w podsumowaniu.  (jmk)

Foto: Pixabay.com
Źródło: Businessinsider.com.pl